Hiểu đúng về sống chuẩn: Kỳ vọng và Hy vọng (Expectations vs Hope)
Bạn đã biết về chỉ số FEI? Xây dựng trí tuệ cảm xúc với tài chính (FEI)
Người càng có nhiều nguyên tắc thì cuộc sống càng khổ sở bởi những nguyên tắc của chính mình đặt ra Bí mật đằng sau việc trở nên viral và sẵn sàng cho kinh doanh thành công bền vững.
Một bài toán hay câu hỏi mà bất cứ bạn nào làm content, marketing, bán hàng hay kinh doanh đều muốn giải đáp là làm sao để viral. Nếu đăng bài thì ngay lập tức được triệu lượt xem, đầu tư kinh doanh bỏ một vốn hôm sau lập tức nhân mười, đầu tư coin hay mã cái hôm sau thấy x1000 thế là thành triệu phú, vân vân và mây mây. Nói tóm gọn lại, chúng ta đầu tư cái gì thì luôn muốn có kết quả tươi đẹp, thành quả ngay lập tức, chiến thắng sau một đêm, thành công với những gì mình đã tâm huyết. Sau mười mấy năm trải nghiệm, trộm vía những cảm giác trên mình đều đã trải qua thì mình xin phép được chia sẻ một vài suy nghĩ cá nhân về câu chuyện viral nhé.
Sự thật mất lòng 1: Nếu không biết tận dụng, nội dung có thể viral nhưng mình thì vẫn ế.
Cách đây hơn 10 năm, viết bài về cung hoàng đạo. Bài viết cho báo, được 100k/bài thôi. Khi viết xong đợt đó bỗng dưng các bài của mình viral, được bê đi 7749 báo và fanpage, một nội dung mình viết trong 30’ phải có vài triệu lượt xem, tương tác ầm ầm. Mà không chỉ một bài, mình phải có vài chục bài như thế. Nhưng tác giả là mình thì không ai biết tới, dự án chiêm tinh của mình cũng không ai nhận ra. Viral thì có đó, nhưng nó không mang lại được thêm miếng danh tiếng hay thu nhập nào cho dự án hay bản thân.
Trường hợp này có nhiều bạn content creators chắc cũng trải qua, bài mình viết đăng thì lèo tèo mấy chục likes, có người khác tự nhiên bê đi hay lấy ý tưởng thì viral gấp 1000 lần. Thế là con chữ của mình cũng nổi tiếng đó, nhưng mình có được gì không? Chả được gì. Thậm chí ngay cả các bạn làm tiktok có 1 clip triệu views, hay fanpage có bài viết bỗng dưng trúng đề xuất nhưng thực tế kết quả kinh doanh hay số followers gần như không thay đổi, chỉ lên được rất ít vì bạn chưa biết tận dụng chuyện này.
Sự thật mất lòng 2: Nổi tiếng, thường dễ đi kèm với tai tiếng
Bình thường bạn viết bài 10 người đọc thì 8 người thích, 2 người không ưa có thể không comment hoặc bỏ qua. Nhưng nếu bỗng dưng viral đến 100,000 người đọc thì dù 80k người thích cũng phải có 20k người không ưa. (Bạn bỏ luôn ý tưởng nội dung tốt sẽ được tất cả mọi người đón nhận đi vì cuộc sống rất hiếm bao giờ được như vậy, luôn luôn có trái chiều). Thì nếu có tận 20k người không ưa thì chắc chắn ít nhiều phải có 10% là 2k người ngứa mồm, sẽ tấn công, lên án, nghi ngờ, chửi bới. Bình thường 2 người mắng chê ghét mình thì là mức bình thường mình quen, thế bạn đã sẵn sàng cho việc 2k người chửi bới, nói xấu, chê bai, ghét bỏ và đặt điều về bạn chưa :))) Hãy nhớ, nổi tiếng thường dễ đi kèm tai tiếng, bạn đã sẵn sàng cho việc bị ghét và tấn công chưa?
Bản thân mình hồi 23 tuổi lần đầu tự đi du lịch châu âu 8 nước 60 củ, háo hức lên khoe lên báo có mỗi 1 bài thôi mà thành trend luôn, nổi ầm ầm rồi cũng bị chửi ầm ầm. Hồi đó còn trẻ người non dạ, em chỉ muốn hô lên đi chơi vui lắm rẻ lắm học được nhiều lắm mọi người hay đi đi, mà bị chửi quá sang chấn đến tận bây giờ. Kết quả giờ đi hơn 30 nước rồi (lẽ ra có thể thành KOL ngành du lịch), cũng tuyệt nhiên không dám viết dài chia sẻ kinh nghiệm đi chơi nữa chỉ có khoe ảnh thôi chỉ vì sợ bị chê.
Sự thật mất lòng 3: Vỡ trận kinh doanh vì không có sự chuẩn bị
Bạn cứ tưởng tượng bạn làm một cửa hàng bán phở. Mỗi ngày đều đặn bạn bán cho 10 khách, mỗi tháng tăng trưởng 10% bạn có thêm 1 khách, rồi 2 khách mới mỗi tháng. Công việc ổn định, tăng tiến dần, bạn và nhân viên cũng đều quen với việc này. Bỗng dưng một ngày cửa hàng bạn viral, 100 khách xông vào đòi ăn, hôm sau lên thành 200 khách. Ui zồi bạn tưởng thế là vui là giàu là thành công đúng không? Không hề, kinh nghiệm thực tế cho thấy khi bộ máy không sẵn sàng cho việc này, nhân viên bắt đầu luống cuống, phở bắt đầu nấu không kịp. Sai sót bắt đầu xảy ra, hệ thống bắt đầu toang và feedback xấu bắt đầu ùa tới tấp.
Viral không vui như bạn nghĩ, có quá nhiều khách đến bất ngờ không sướng như bạn tưởng khi nội lực, hệ thống của công ty bạn chưa đủ chín cho chuyện này. Đây cũng là lý do mà có rất nhiều công ty thành công sớm, bùng lên rất nhanh rồi tàn xuống cũng rất sớm, hay mình có đọc 1 bài báo thống kê phần lớn những người trúng sổ xố sau vài năm tiêu pha đều quay lại y như ngày xưa. Vì bản chất việc viral, trúng số là một sự may mắn. Bạn bỗng dưng giàu gấp 100 lần nhưng thực chất năng lực và khả năng của bạn chưa quen với việc sở hữu số tiền này, và để học tiêu - kiếm số tiền ở level cao cũng cần trình độ và thời gian chứ. Nếu không có sự chuẩn bị, sớm muộn bạn cũng mắc sai lầm và rớt lại về điểm xuất phát.
Sự thật mất lòng 4: Viral nó như cơn gió, đến nhanh - đi cũng lẹ
Lúc viral cảm giác thật là sung sướng, bỗng dưng mình trở thành spotlight. Mọi người chúc mừng, ngủ trong chiến thắng, bạn bè mới, cơ hội mới, lâng lâng và mây mây. Thế nhưng bạn ơi 1 ngày bạn nổi tiếng gấp 100 lần hiện tại, câu hỏi là thực chất giá trị bạn có thực sự x 100 lần chưa? Dù viral nó mang đến rất nhiều cơ hội cho bạn, nhưng nó cũng như trúng số á. Không biết tận dụng, tổ viral độ bạn hôm nay sẽ độ người khác ngày mai. Bạn lên sóng rồi cũng xuống sóng.
Cá nhân mình cảm thấy không có gì khó chịu bằng việc mình nghĩ rằng sẽ không bao giờ mình viral lại được như thế nữa, sẽ không bao giờ mình có lại được thành công như vậy nữa, chẳng bao giờ mình kiếm lại được số tiền như khi xưa ta kiếm. Vì nó đến từ may mắn mà, có phải thực lực đâu mà biết làm sao cho nó quay lại, ngoài việc chờ tổ viral độ. Cảm giác đi xuống thì không dễ chịu. Bạn hãy nhớ, cái gì dễ nhân 10 thì cũng sẽ dễ chia 20 (cái này chắc mí bạn đu đỉnh coin trải nghiệm nè).
Vậy làm sao để tránh cảm giác này? Làm sao để thành công được bền vững hơn? Để viral độ lên thành nổi tiếng bền vững? Làm sao để tận dụng viral đúng cách, để nó có lợi nhất cho bản thân chúng ta? Vâng mình sẽ chia sẻ tiếp ở dưới các sự chuẩn bị mà mình đã đúc rút được.
Chuẩn bị 1: Tết đến thì dọn nhà đón khách
Mình mô tả câu chuyện viral như chuyện tết cho mọi người dễ hiểu nha. Ví dụ bình thường trong năm thì nhà mình một tuần mới tiếp khách 1,2 lần đi. Nhưng tết đến xuân về, số lượng khách tới nhà mình sẽ tấp nập tấp nập, đông hơn hẳn so với bình thường đúng không. Có lẽ đó là lý do mà tết chúng ta sắm cây mai cây đào, dọn nhà sạch sẽ, trang trí cửa nẻo, đồ ăn ngập tủ để chuẩn bị đón tiếp khách cho chỉn chu tươm tấp.
Bạn hãy tưởng tượng viral bất ngờ giống như chim én đến báo xuân về vậy. Khi này, bạn cũng nên có sự chuẩn bị cho căn nhà “ảo” của mình. Ví dụ 1 người đọc được 1 bài viết đủ hay sẽ tò mò “hmm, tác giả là ai, người viết bài này là người như thế nào nhỉ?”. Khi này họ sẽ vào fanpage hay Facebook chính chủ, nếu vào đây ngoài bài viral bất ngờ các bài khác toàn nội dung nhảm xàm xí đú khoe chó mèo, share link hay không có thông tin gì hữu ích thì họ cũng bỏ ra, không follow và quên ngay bạn trong tức khắc. Thế nên, nếu có bài viết viral việc quan trọng là dọn dẹp lại căn nhà ảo, đẩy các bài viết tốt lên, ghim top nên có bài tổng hợp hay một vài lời giới thiệu ngắn gọn chuyên nghiệp về bạn. Khả năng được follow sẽ cao hơn nhiều.
Chuẩn bị 2: Tự hỏi bản thân - viral để làm gì?
Viral thì vui đó - sang đó, nhưng viral quan trọng để làm gì. Nếu không trả lời được câu này thì viral cũng không để làm gì nha các bạn. Đối với mình thì nổi tiếng không vui bằng nhiều tiền. Nếu viral thì câu hỏi đầu tiên của mình là nó có giúp mình kiếm thêm được tiền không và kiếm thêm như thế nào? Rồi từ đó mình hành động theo việc trả lời câu hỏi này.
Chuẩn bị sẵn khóa học, sản phẩm bán được, hay CTA là rất quan trọng. Mọi người sẽ để ý thấy một số cây viết quen thuộc thường xuyên tương tác mxh, tung hints, đăng bài so deep khi chuẩn bị ra sản phẩm mới. Làm việc có chủ đích vào. Mình từng dạy nhân viên là mọi bài viết mà không có mục tiêu đằng sau (bán hàng, lấy follows) thì là bài viết vô nghĩa.
Chuẩn bị 4: Bị nói sống tệ không đáng sợ, mình sống tệ mới đáng sợ
Mình biết rất nhiều anh em người làm trong ngành không hiểu sao content dạng 6,7 điểm như viết chữa lành, thị trường nông toẹt không sâu sắc gì mà dự án vẫn lên như diều gặp gió. Bí kíp hay tại nó marketing giỏi. Vậy mình giỏi như thế nào?
Bí kíp của tui là “Dumb it down”: Làm nó dễ hiểu hơn. Thị trường hơn. Ngắn hơn. Ít hơn. Nói điều gì đó ngờ nghệch hay viết sai chính tả cũng là 1 cách tăng tương tác. Viết bài chất lượng cao level bác học làm chi khi có 10 người level đại học mới hiểu bài mình. Viết bài đơn giản 100k người đọc xong có 1% là người thay đổi từ nó, yêu quý mình, thì kết quả vẫn được tận 100 người cơ mà. Quan trọng là người ta biết đến mình đã, rồi khoe tài sau.
Kinh nghiệm viết gần 100 cuốn sách, quyển nào đơn giản dễ đọc thì viral tái bản 5,6 lần. Quyển mình tâm huyết kiến thức nghiên cứu thì ế, từ đó mình thấy rằng: mình không gắn liền với bài viết của mình. Nó chỉ là một sản phẩm của mình thôi. Nếu nó hơi đơn giản nhưng hiệu quả, thì có lẽ nó không đơn giản đến thế. Nên nếu bài viết viral hay mình viral vì 1 lí do gì mà người ta chửi đánh giá con người mình này kia, thì kệ họ. Mình là một tổng thể nhiều hơn những gì mình viral.
Chuẩn bị 5: Nhiều riết rồi cũng quen
Viral, thành công, kinh doanh x10 cũng chỉ là trải nghiệm. Lần đầu có thể nhiều bỡ ngỡ, chứ riết xảy ra vài lần rồi cũng quen. Giống như kinh doanh lần đầu mất tiền thì xót, nhưng đã trải qua cảm giác 1 ngày rơi cả mấy trăm củ, hay mất đến cả trăm tỉ thì sau đó mọi thứ cũng… bình thường thôi. Như gió như hoa, như hương vị cuộc sống.
Mọi trải nghiệm, đặc biệt là các trải nghiệm “đổi đời” sẽ đổi đời chúng ta bằng cách dạy cho chúng ta nhiều điều. Niềm vui, cơ hội, những tai tiếng, những bài học về khủng hoảng cá nhân, đối diện với khó khăn, đối diện với việc thụt lùi, lên voi xuống kiến đều là những bài học hay và thú vị để mình trưởng thành. Nên cứ trải nghiệm đi.
Mình nhớ lại hồi bé, mình từng đọc 1 câu chuyện trong sách Chicken soup for the souls thì phải nói về 1 người đàn ông đi tìm cỏ bốn lá (may mắn). Thì đại khái ý đồ câu chuyện là hạt của cỏ bốn lá bay khắp nơi trên thế giới, bay đến mọi nơi (tức là cơ hội luôn chia đến mọi người), thế nhưng chỉ có 1 vài nơi là nhận hạt mầm đó, gieo trồng, nuôi dưỡng, xây dựng, tạo môi trường để nó có đà phát triển trong một thời gian (có sự chuẩn bị). Thế nên một ngày đẹp trời, khi 1 cơn mưa đi qua (trời độ - tổ viral độ), thì sự chuẩn bị này giúp 1 người đàn ông có cả vườn hoa toàn cỏ bốn lá. Vậy may mắn không phải do tìm mà thành, may mắn do sự chuẩn bị và xây dựng bền vững mà thành. Vì cơ hội, vốn là chia đều cho tất cả mọi người.
Khi làm content nội dung, kinh doanh hay tự làm sản phẩm, bạn cứ đi từ thực chất. Mình tử tế, có kiến thức, có nỗ lực, xây dựng từng bước thì sớm hay muộn cơn mưa cũng tới, quả ngọt (viral) cũng sẽ tới với mình thôi. Đầu năm mới chúc các bạn ai cũng sớm viral, ai cũng thành công trong công việc và gặp nhiều may mắn.
Credit: Cô giáo Huyền Trang Mto
------
Trở thành phiên bản tốt hơn của bản thân với các khoá học của Viết chữa lành tại: https://www.vietchualanh.vn/khoa-hoc