Đầu tiên, mình phải định nghĩa có sự khác nhau rất lớn giữa chăm sóc bản thân (self-care) và nuông chiều bản thân (spoiling yourself). Hồi còn trẻ, mình rất hay bị nhầm lẫn khái niệm này nên cứ ai bảo mình chiều chuộng bản thân quá là mình ngoạc mồm lên đang chăm sóc bản thân mà.
Theo cá nhân mình, để định nghĩ ra thì:
- Chăm sóc bản thân là những việc làm có chủ đích để sức khoẻ cơ thể hoặc sức khoẻ tinh thần tốt lên, có kế hoạch và thời gian đều đặn (routine), đôi khi tốn công sức và thời gian, phiền hà. Nó có thể dễ chịu hoặc không dễ chịu nhưng có giá trị tốt về mặt lâu dài.
Ví dụ: tập thiền, viết morning page mỗi sáng, tự nấu ăn, tập thể dục đều mỗi ngày, skincare buổi tối.
Chăm sóc bản thân có thể nghe phiền hà, nhưng nếu làm quen bạn sẽ cảm thấy rất sướng. Nó như một nghi thức - đặc biệt là của chị em phụ nữ để ở giây phút đó mình thực sự quan tâm - để ý - hỏi thăm đến cơ thể và bản thân mình. Ngày xưa ở lớp Heal&Grow mình dạy, mình có hướng dẫn mọi người trong tuần mỗi ngày phải tắm 1 tiếng. Mình bảo đang dịch, có việc gì để làm đâu, ở nhà cả ngày, tắm hẳn 1 tiếng đi. Vừa múa vừa hát, diễn kịch trong phòng tắm cũng được, khi tắm quan sát và để ý từng góc nhỏ trên cơ thể đi. Sau tuần đó, các bạn đều feedback lại với mình là trời ơi, cảm giác lúc mình để ý chăm sóc từng góc của bản thân, để khám phá ra chỗ này chỗ kia của mình nó phê chữ ê kéo dài luôn đó. Những morning rituals khi mình chăm sóc bản thân cũng là những thời điểm hiếm hoi mà bạn bỏ qua mọi ồn ào của xã hội để tập trung và dành thời gian cho chính bản thân mình.
- Chiều chuộng bản thân thường là một việc làm bộc phát để thoả mãn một cảm xúc nhất thời, nó thường rất sướng ở ngay một thời điểm nhưng có thể có ảnh hưởng khá nhiều về sau.
Ví dụ: thất tình lập tức phóng ra đường quẹt thẻ vài chục triệu (shopping therapy), buồn buồn hay căng thẳng là lên lầu làm điếu thuốc lá, lướt tiktok tới 3h sáng, chơi điện tử 3,4 tiếng liên tục hay thức đêm cày hết bộ phim này.
Những hành động nuông chiều bản thân thường bắt nguồn từ một cảm giác, một cảm xúc hay giải toả một cảm giác tiêu cực nào đó. Nuông chiều bản thân là đôi khi biết việc gì không tốt lắm nhưng vẫn làm vì nó thuận theo ý mình. Ví dụ, sau 10h tối rồi nhưng vẫn thèm nên ăn ăn bánh ngọt chẳng hạn.
Mọi người rất hay nhầm lẫn giữa hai khái niệm, một phần vì cùng một hành động có thể là chăm sóc hay nuông chiều - tuỳ vào cách bạn làm nó. Ví dụ nhé: Nếu bạn đã cả tháng ăn uống tập tành tử tế và cuối tuần có đám cưới. Mãi mới gặp bạn bè thân thiết và bạn xác định tối nay sẽ chơi tới bến rồi. Thì bạn hoàn toàn có thể làm 5 lon bia, uống 2 shot vui vui thôi rồi về hoặc đi mất xác không thấy ngày mai cũng được. Nhưng trọng điểm ở đây là bạn có kế hoạch cho chuyện đó - bạn biết giới hạn của bản thân. Và hành động đó (đi nhậu) mang lại cho bạn nhiều niềm vui kết nối kết quả có lợi cho bản thân (về mặt cảm xúc, tư duy) mà có thể át được một vài ảnh hưởng cơ thể. Dù say bí tỉ nhưng tỉ năm mới được vui với bạn bè như thế thì mình vẫn đánh giá đây là chăm sóc bản thân - chăm sóc về mặt tinh thần. Ngược lại, bạn chả định uống nhưng tối ở nhà chán quá buồn buồn lại ra bar xong đi tới 5h sáng trong ba ngày liên tiếp thì khả năng cao đó là nuông chiều bản thân.
Vậy sự khác biệt lớn nhất của hai điều này tóm lại cũng chỉ nằm ở chữ kỉ luật. Tất nhiên - nó là chăm sóc hay chiều chuộng thì nó cũng lờ mờ ranh giới lắm, và ranh giới đó ở đâu thì chỉ có bạn mới biết. Vì đây là chăm bạn - chiều bạn, nên người duy nhất nên đặt kỉ luật đặt giới hạn là chính bản thân bạn, chứ không phải là xã hội hay bất cứ ai khác.
Tất nhiên chúng ta, nhất là con gái chúng ta là những sinh vật của cảm xúc, không phải là những sinh vật của lý trí và logic. Thế nên, hãy chăm sóc bản thân thường xuyên, và nuông chiều bản thân thỉnh thoảng. Chỉ cần bạn ý thức và biết được sự khác nhau giữa hai điều, là quá đủ rồi.
Comments